Buğday alerjisi teşhisinde buğday alerjisi belirtileri görülmesi durumunda alerji deri testi veya kandan alerji testi, eliminasyon diyeti ve yükleme ile teşhis konulmaktadır. Bu makalemizi buğday alerjisi teşhisi konusunu ayrıntılı olarak anlatmak için yazdık.
Buğday Alerjisi
Buğday alerjisi buğdayda bulunan proteinlere karşı immünolojik mekanizmalarla oluşan reaksiyon sonrası dilde, dudakta şişme, kurdeşen, egzama, astım, alerjik rinit belirtileri, bebeklerde kakada mukus, kakada kan, kabızlık, tedaviye dirençli pişik gibi belirtilerle kendini gösteren duruma denilir. Buday alerjisine buğday proteininde yaklaşık 27 adet alerjen vardır.
Buğdayın Neden Olduğu Sorunlar Nelerdir?
Buğday alerjisine bağlı buğday alerjisi, egzersize bağımlı buğday alerjisi, fırıncı astımı ve temasa bağlı ürtiker gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Ayrıca buğdaya bağlı otoimmun mekanizmaya bağlı da Çölyak hastalığı ve dermatitis herpetiformis gelişebilmektedir.
Buğday Alerjisi Teşhisi Nasıl Yapılır?
Buğday alerjisi teşhisinde öykü çok önemlidir. Öyküde buğday alerjisi belirtilerinin olup olmadı sorgulanmalıdır. Egzersiz ile ilişki, alkol ve ilaç alımı gibi durum olup olmadığı sorgulanmalıdır. Buğday alerjisi, egzersize bağlı buğday alerjisi, fırıncı astımı ve temas kurdeşeni sorunlarına uyan elirtiler açısından değerlendirilir. Buğday alerjisi belirtileri uygunsa daha sonra alerji testleri, eliminasyon diyeti ve buğday yüklemesi yapılarak teşhis konulur.
Alerji Deri Testi
Alerji deri testinin duyarlılığı düşüktür. Bunun sebebi buğday alerjisine neden olan proteinlerin suda eriyen ve alkolde eriyen kısımları vardır. Alerji solusyonları da suda eriyen kısmından yapılır. Bu yolla buğday alerjilerinin ancak %20 gibi kısmı ortaya çıkarılabiliyor. Gerçek buğday unu ile soluyon hazırlanıp test yapılması de önerilmekle birlikte bu şekildeki testlerin de duyarlılığının düşük olduğu bildirilmektedir. Sonuç olarak alerji deri tetsinde buğday alerjisinin saptanmaması alerji olmayacağı anlamına gelmemektedir. Bu testlerin değerini artırmak için alkolde eriyen formaları içeren rekombinant telnikle üretilen alerji solusyonları geliştirilmesiyle bu sorunlar çözülebilir.
Buğday alerjisi için alerji testi kaç yaşında yapılmalıdır?
Buğday alerjisi bebeklik döneminde başladığı için şüphelenildiği zaman testin yapılması gerekmektedir. Ciltten alerji testi bebek 1ayını doldurduktan sonra yapılabilir. 3 yaşında önce ciltten alerji testi yapılmaz bilgisi özellikle besin alerjileri için doğru değildir.
Kandan Alerji Testi
Kandan yapılan alerji testleri de testin yapıldığı makina niteliği ve test metoduna göre sonuçlar farklılık gösterebilmektedir. İmunocap metodu tercih edilebilir.Tam buğday ekstraktına IgE ölçümü, teşhislerde düşük özgüllük ile güvenilir olmayan sonuçlar verir. Moleküler alerji tetsi buğday bileşenlerine spesifik IgE değerlerine bakılması çok daha faydalı olacaktır.
Moleküler Alerji Testi
Moleküler alerji tetsi ile buğdayın bileşenlerine karşı ayrı ayrı spesifik IgE değerleri ortaya çıkarılması daha doğru teşhis sağlayan bir testtir. Bu nedenle çok daha faydalı olacaktır.
Eliminasyon Diyeti
Klinik belirtiler buğday alerjisine uyan ancak alerji testlerin negatif olduğu durumlarda veya çok hafif pozitiflik saptanmasına rağmen klinik belirtilerin yeterli olmadığı durumlarda buğdayın belirli süre diyete alınması ve tüketilen gıdaların diyet günlüğünde tutulması işlemine eliminasyon diyeti denilmektedir.
Buğday alerjisi için besin günlüğü tutmak neden önemlidir?
Çocuğun ve anne sütü alıyorsa annenin aldığı besinler her gün besin günlüğüne yazılmalı ve alerji belirtileri görülen saatler not edilmelidir.
Fakat buğday alerjisi teşhisi için ailenin gözlemi yeterli değildir. Bulgulara göre kan veya deri testi yapılması, onlarında yetersiz olması durumunda besin yükleme testi yapılmalıdır. Kanda ve ciltten yapılan alerji testleri normal olan çocuklarda da non-IgE alerji dediğimiz (özellikle izole barsak tutulumlarında görülen) alerji testlerinde çıkmayan buğday alerjisi olabilir. Bu durumun teşhisi de diyet ve yükleme testleriyle yapılır.
Sadece ailenin verdiği bilgiye göre veya kandan veya ciltten yapılan alerji testi sonucuna göre diyet yapmak sakıncalıdır. Ciddi sonuçlara neden olabilir.
Yükleme Testi
Eliminasyon diyeti ve besin günlüğü değerlendirildikten sonra belirtiler düzeldikten sonra buğdayın belirlenen miktarda başlanarak giderek artırılmasıyla belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığının ortaya çıkarılmasıyla yapılmaktadır. Eliminasyon ile düzelmesi ve yükleme ile belirtilerin ortaya çıkmasıyla kesin teşhis konulmaktadır. Yükleme testi en doğru teşhisi konan yöntemdir.
Yükleme testi için uygun şartların sağlandığı kliniklerde ve alerji uzmanlarınca yapılması çok önemlidir.
Buğday alerjisi için ne zaman endoskopi ve biyopsi gerekir?
Başka şekilde açıklanamayan anlamlı ve inatçı sindirim sistemi yakınmaları ve gelişme geriliği varlığında, eğer bulgular besin alerjisi ile de açıklanamazsa üst ve alt sindirim sistemi endoskopik biyopsileri alınması doğru bir yaklaşımdır. Buğday alerjisini gösteren kesin bulgular yoktur. Fakat buğday alerjisi dışındaki hastalıkların tanısının konulmasını sağlar.
Özetleyecek Olursak
-Teşhisde en önemli nokta öyküde buğday alerjisi belirtilerinin olmasıdır
-Buğday alerjisi belirtileri olanlarda alerji deri testi, kandan alerji testi, eliminasyon diyeti ve yükleme testi teşhisde yardımcı olur
-Moleküler alerji testi teşhisde yardımcı olan önemli bir metottur.
-Eliminasyon diyeti ile buğday alerjisi belirtierinin düzelmesi, yükleme testiyle buğday alerjisi belirtierinin ortaya çıkması en değerli teşhis yöntemidir.